19 Mayıs Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı dolayısıyla Cumhurbaşkanı Erdoğan, gençler ve milli sporcularla bir araya gelerek anayasa değişikliği hakkında konuştu. Bu konuşma, hem zamanlama hem de içerik açısından dikkat çekiciydi. Erdoğan, daha önce defalarca dile getirdiği değişiklik için ilk kez “yeni nesil” ve “hibrit” ifadelerini kullanarak sürecin yönü ve olası pazarlıkların ipucunu verdi. Ayrıca, “Yeni anayasayı hep beraber yapacağız” diyerek DEM Parti ağırlıklı, belki de daha geniş bir uzlaşıyı işaret etti.
Erdoğan’ın anayasa değişikliği konusunu gündeme getirmesinin ardında adaylık kısıtlarının kaldırılması ve seçilme hedefi yatıyor. Ancak yeni anayasanın neleri değiştireceği belirsizliğini koruyor. Örneğin, cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin Türkiye’ye uymadığı ve yeni bir model arayışının sürdüğü konuşuluyor. AKP’nin net bir tavır ortaya koymamasına rağmen MHP kulislerinde sistemin kutuplaşmayı artırdığı yönünde şikayetler olduğu biliniyor.
Anayasa değişikliğinin konuşulmaya başlamasının zamanlaması, PKK’nin silah bırakma ve kendini feshetme kararıyla örtüşüyor. Bu durumun tesadüf olmadığı açıkça görülüyor. Ancak, terörün sona ermesi herkesin ortak arzusu olduğu unutulmamalı. DEM Parti’nin anayasa değişikliği sürecinde Cumhur İttifakı’yla hareket etmesi kaçınılmaz gibi görünüyor. Abdullah Öcalan’ın sözlerinin Erdoğan’ın “yeni nesil anayasa” tanımıyla benzerlik göstermesi dikkat çekici. Avrupa basınında, “Kürtler anayasal güvence istiyor” yorumunun da göz ardı edilmemesi gerekiyor.
Erdoğan, AKP’nin yaklaşık beş yıldır üzerinde çalıştığı anayasa taslağı hakkında bilgi verdi. Ancak MHP ve DEM’in sürece nasıl ve ne zaman katkı sağlayacağı belirsizliğini koruyor. Muhalefet cephesinin taslağa karşı çıkması bekleniyor. Zira CHP Genel Başkanı Özgür Özel ve İYİ Parti lideri Müsavat Dervişoğlu, ulusal kimlik ve “Türk milleti” tanımlarından ödün verilmesine karşı çıkacak gibi görünüyor.
Ortak bir uzlaşının sağlanmaması durumunda “yeni nesil anayasa”nın TBMM’den geçmesi zor görünüyor. Meclis aritmetiğine bakıldığında, AKP’nin 273, MHP’nin 47, HÜDA PAR’ın 4 ve DSP’nin 1 milletvekiline sahip olduğu görülüyor. Cumhur İttifakı toplamda 325 vekile sahip. Anayasa değişikliği için gereken 400 oy için DEM Parti’nin 56, DBP’nin 2 milletvekiliyle destek vermesi gerekiyor. Ancak referandumsuz kabul için 405-406 oy gerekebilir. Jandarmanın operasyonlara katılması da ayrı bir belirsizlik yaratıyor. Bu gelişmelerin siyasi mesajlar içerdiği düşünülüyor.
